შესავალი ტურიზმისა და მასპინძლობის მენეჯმენტში 1

                                                             ( შეს.1)

თემა X

სასმელები

        მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში სტუმარს სასმელით ეგებებიან, კონკრეტული ქვეყნის ტრადიციებიდან გამომდინარე ყავა იქნება ეს, ჩაი თუ ბურბონი. სასმელებს ზოგადად ორ კატეგორიად ყოფენ: ალკოჰოლურ სასმელებად და უალკოჰოლო სასმელებად. ალკოჰოლური სასმელი იყოფა:

1.      ღვინოებად;

2.      ლუდებად;

3.      სპირტიან სასმელებად.

          ღვინოები. ღვინო ახალდაკრეფილი ყურძნის ფერმენტიზირებული წვენია, თუმცა მას სხვა შაქრისშემცველი ხილისგანაც ამზადებენ (შავი მოცხარი, ალუბალი, ანწლი, მაყვალი და სხვ.). მიუხედავად ამისა, ჩვენ მხოლოდ ყურძნის ღვინოს განვიხილავთ, რომელიც თავის მხრივ მსუბუქი, შუშხუნა და არაშუშხუნა და დასპირტული ღვინოების კატეგორიებად იყოფა. ღვინოები აგრეთვე შეიძლება დაიყოს ფერის მიხედვით: წითელი, თეთრი და ვარდისფერი.

          მსუბუქი ღვინოები – ტრადიციუალდ შავი, თეთრი ან ვარდისფერი არაშუშხუნა ღვინოები ითვლება მსუბუქ ღვინოდ. სამაგიდო, „მშვიდ“ ღვინოებს მსოფლიოს სხვადასხვა რეგიონებში ამზადებენ. ხშირად, განსაკუთრებულად პოპულარულ ღვინის სახეობებს იმ ყურძნის ჯიშის სახელი ქვიათ, რომლისგანაც ამზადებენ მას. მაგ.: „შარდონე“, „პინო“, „ზინფანდელი“ და ა.შ. ღვინოს შეიძლება იმ რეგიონის ან ადგილის სახელიც ერქვას, სადაც დაამაზადეს. მაგ.: „ბორდო“, „შატობრიანი“, „შატო მარგო“ და ა.შ.

          შუშხუნა ღვინოები – „შამპანურს“, თეთრ შუშხუნა ღვინოებსა და ვარდისფერ შუშხუნა ღვინოებს შუშხუნა ღვინოებს უწოდებენ. შუშხუნა ღვინოები იმიტომ შუშხუნებენ, რომ ისინი კარბონის დიოქსიდს შეიცავენ, რომელიც შეიძლება იყოს როგორც ნატურალური, ასევე მექანიკურად დამატებული.

            საყოველთაოდ ცნობილი შუშხუნა ღვინო არის „შამპანური“, რომელიც საფრანგეთში შამპანის რეგიონში მოყავთ. „შამპანურმა“ განსაკუთრებული პოპულარულობა მე–17 საუკუნის ინგლისსა და საფრანგეთში მოიპოვა და მას მერე მხიარულებისა და ფუფუნების სიმბოლოდ ითვლება.

მხოლოდ შამპანის რეგიონისათვის დამახასიათებელი ღვინო მეორე ფერმენტაციას ბოთლშივე გადის და უნიკალურ თვისებებს იძენს. ღვინის ორგზის ფერმენტაციას შამპანიზირების მეთოდი ეწოდება.

            ოტვილიეს სააბატოში სააბატოს ღვინის სარდაფს ბენედიქტელი ბერი დომ პერინიონი (1638–1715) განაგებდა. სწორედ მან დაიწყო პირველმა სხვადასხვა ღვინოების ერთმანეთში შერევა და ექსპერიმენტების შედეგად მიიღო ე.წ. cuvee – „შამპანურის“ საბაზისო პროდუქტი. დომ პერინიონის მეთოდი საუკუნეების განმავლობაში  დაიხვეწა და განვითარდა. თანამედროვე მეღვინეები კი შუშხუნა ღვინის მისაღებად სხვადასხვა მეთოდებს მიმართავენ.

            ნამდვილი „შამპანური“ მხოლოდ შამპანის რეგიონში მზადდება, ყველა დანარჩენი, მისი ხარისხისდა მიუხედავად, უბრალოდ შუშხუნა ღვინო გახლავთ. შამპანური შეიძლება იყოს ექსტრა ბრუტი, ბრუტი, ექსტრა მშრალი, მშრალი (sec) , ნახევრად მშრალი (demi-sec) და ტკბილი (doux).

შუშხუნა ღვინის მარკების განმარტება

მარკა	შაქრის შემცველობა %/ლიტრზე	გემო
Extra Brut	0-1,5%	განსაკუთრებულად მშრალი
Brut	1,5%	ძალიან მშრალი
Extra Dray	1,2-2%	მშრალი, ნახევრადმშრალი
Sec	2-3%	ნახევრადმშრალი, ნახევრადტკბილი
Demi-Sec	3-5%	ტკბილი
Doux	5+%	ძალიან ტკბილი

შამპანურს ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში 10–12°C ინახავენ. თუმცა 6–8°C–მდე ჩაცივებულს მიირთმევენ.

          დასპირტული ღვინოები – დასპირტული ღვინოების ჯგუფებია, „შერი“, „პორტო“, „მადერა“ და „მარსალა“ და როგორც წესი და ასეთ ღვინოში ბრენდი ან ღვინის სპირტია დამატებული. ბრენდი და ღვინის სპირტი ღვინის გემოსა და თვისებებს ცვლის და ალკოჰოლის შემცველობას დაახლოებით 20%–მდე ზრდის. დასპირტული ღვინოები ჩვეულებრივ ღვინოზე უფრო ტკბილია და თითოეული ჯგუფი ქვეჯგუფებად იყოფა.

          არომატიზირებული ღვინოები – არომატიზირებული ღვინოებია „ვერმუტები“ და „აპერეტივები“. არომატიზირებულ ღვინოებს, როგორც წესი მცენარეების, ყვავილების, ხილის და სანელებლების არომატს უმატებენ. ასეთი ღვინოები შეიძლება იყოს ტკბილი ან მშრალი. მათ ჭამის წინ, მადის გასაღვიძებლად მიირთმევენ. სახელგანთქმული არომატიზირებული ღვინოებია: წითელი დუბონე (ტკბილი), თეთრი დუბონე (მშრალი), „ლილე“, „რაფაელი“ და სხვ.

პერსონალური პროფილი

რობერტ მონდავი

Robert Mondavi

            „რობერტ მონდავის მეღვინეობა“, თავისი დაარსების დღიდან მსოფლიოს საუკეთესო მეღვინეობების სიაში მოხვდა.

რობერტ მონდავი 1913 წელს იტალიელი ემიგრანტების ოჯახში დაიბადა. მამამისმა ჩეზარემ კალიფორნიაში თავისი მეგობრების, იტალიელების ღვინის კომპანიაში დაიწყო მუშაობა. მონდავების ოჯახმა მალე ნაპას დაბლობებეში გადაინაცვლა და საკუთარი ხილის მიმწოდებელი ფირმა დაარსა. 1936 წელს სტენფორდის უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ოჯახურ ბიზნესს სათავეში რობერტ მონდავი ჩაუდგა და ფირმის მარკეტინგული სტრატეგია გააუმჯობესა, ახალი ტექნოლოგიები დანერგა და საწარმოს მთელი აღჭურვილობა გამოცვალა.

            ჩეზარეს ოცნება ჩარლზ კურგის მეღვინებობის შესყიდვის შემდეგ აუხდა. ის 1950–1960–იან წლებში ღვინოზე ექსპერიმენტებს ატარებდა და პოპულარიზაციას უწევდა ღვინის სრულიად ახალ სახეობებს. მაგალითად: მანამდე ნაკლებადპოპულარული თეთრი პინოს ფერმენტაციის პროცესი შეცვალა, გახადა უფრო ტკბილი და საკმაოდ პოპულარულ „შენინ ბლანკად“ აქცია; გაყიდვების აუტსაიდერი „სავინიონ ბლანი“ მშრალი ღვინოების ყაიდაზე დააყენა, „ფიუმ ბლანი“ დაარქვა და ბესტსელერად აქცია. ახალგაზრდა მეღვინე ცოდნის გასაღრმავებლად ევროპაში გაემგზავრა და იქაურ მეღვინეობებში ღვინის დაძველების ტექნოლოგია შეისწავლა.

„რობერტ მონდავის მეღვინეობა“ 1966 წელს დაარსდა და დღემდე მოწინავე ადგილი უკავია კალიფორნიის მეღვინეობებს  შორის.

          სპირტიანი სასმელები. სპირტიანი სასმელები ფერმენტირებული და დისტილირებული (გამოხდილი) სითხისაგან მზადდება და როგორც წესი, ალკოჰოლის მაღალი შემცველობა აქვს (დაახლოებით 40%). სპირტიანი სასმელების სინჯი ალკოჰოლის შემცველობის პროცენტის ორმაგი ოდენობის ტოლია, ანუ 40% ალკოჰოლის შემცველობის სასმელის სინჯი ოთხმოცია.

სპირტიან სასმელებს, როგორც წესი, ჭამამდე ან ჭამის შემდეგ სვამენ. მათ სუფთას ანუ გაუზავებელს ან წყლით ან ხილის წვენით გაზავებულს მიირთმევენ.

შაქრისშემცველი სუბსტანციების – მარცვლეულის ან ხილის დადუღებისას მიმდინარეობს ფერმენტიზაციის პროცესი, თავად სპირტის გამოხდა კი დადუღებული (ფერმენტირებული)  სუბსტანციის გამოხდის (დისტილაციის) გზით ხორციელდება.

        ვისკი (Whisky (ამერიკულ ინგლისურად) Whiskey (ბრიტანულ ინგლისურად) – საყოველთაოს ცნობილი და ყველაზე გავრცელებყული სპირტიანი სასმელია ვისკი. ვისკის გამოხდა თავდაპირველად შოტლანდიასა და ირლანდიაში დაიწყეს რამდენიმე საუკუნის წინ. სიტყვა ვისკი კელტური წარმოშობისაა და visgebaugh–ს ანუ უკვდავების წყლიდან მოდის. ვისკის სხვადასხვა სახეობების მარცვლეულისაგან ხდიან და ხის კასრებში აყენებენ. ნატურალური ვისკი თეთრი ან ღია ფერისაა და მუქ ქარვისფერს მუხის კასრებში შენახვის პროცესში ღებულობს. ვისკის ასაკის მიხედვით აჯგუფებენ. ის შეიძლება კიყოს 4, 12 ან 15 წლის დაძველების. თუმცა, არსებობს სამი წლის დაძველების საკმაოდ ხარისხიანი სახეობებიც.

ვისკის ყველაზე ცნობილი სახეობებია:

·         შოტლანდიური;

·         ირლანდიური;

·         ბურბონი;

·         კანადური.

          შოტლანდიური ვისკი ან სკოტჩი შოტლანდიაში საუკუნეების წინ გამოხადეს და შოტლანდიური ცხოვრების წესის განუყოფელ ნაწილად იქცა. სკოტჩის საყოველთაოდ ცნობილი სახეობებია: Chivas Regal და Johnnie Walker Black Label.

          ირლანდიური ვისკი  დაფქული ან დაუფქვავი შვრიის, სიმინდის, ჭვავისა და ქერისაგან მზადდება. მას შოტლანდიურზე უფრო უფრო რბილი გემო და შესანიშნავი არომატი აქვს. მისი ცნობილი ბრენდებია: Old Bushmill’s Black Bush და Jameson’s 1780.

          ბურბონი ამერიკული ვისკია და იგი ძირითადად სიმინდისა და ჭვავის ნაზავისგან მზადდება, თუმცა არის სხვა მარცვლეულის გამოყენების შემთხვევებიც. განსაკუთრებით პოპულარულ ბურბონებს განეკუთვნება: Jack Daniels, Makers Mark და George Dickle.

          კანადური ვისკი ძირითადად სიმინდისგან მზადდება. მას ძალიან დახვეწილი არომატი და სასიამოვნო გემო აქვს. კანადური ვისკი, როგორც წესი, მინიმუმ 4 წლის დაძველებისაა და მისი ყველაზე ცნობილი სახეობებია: Seagram’s და Canadian Club.

        სხვა სპირტიანი სასმელები – ვისკის გარდა სპირტიანი სასმელების კატეგორიას განეკუთვნება ისეთი პოპულარული სასმელები, როგორიხაა ჯინი, რომი, არაყი, ტეკილა.

          ჯინი, რომელსაც თავდაპირველად „ჯენევას“ უწოდებდნენ ღვიის ნაყოფისაგან მზადდება. ჯინმა ლონდონში თავდაპირველად ისეთი დიდი პოპულარობა მოიპოვა, რომ მას სააბაზანოში ხდიდნენ და მეორე დღესვე  სასტუმროებსა და ბარებში შექონდათ გასაყიდად. რასაკვირველია, ასეთი პროდუქტი ხარისხით არ გამოირჩეოდა. ჯინი ძალიან პოპულარული იყო ამერიკის შეერთებლ შტატებშიც მშრალი კანონის დროს.

მას ძირითადად კოქტეილებში იყენებენ და ჯინის ყველაზე ცნობილი კოქტეილებია „ჯინ–ტონიკი“ და „ტომ კოლინზი“.

          რომი – შეიძლება იყოს ღია ან მუქი და მას ლერწმის შაქრისაგან ხდიან. რონმის სამშობლო კარიბის ზღვის კუნძულებია და ჯინის მსგავსაც მასაც გაზავებულს ან სხვადასხვა კოქტეილებში შერეულს მიირთმევენ. განსაკუთრებით პოპულარულია პუნშები რომის შემცველობით, „დაიკირი“ და „პინა–კოლადა“.

          ტეკილა აგავის ფოთლებიდან იხდება და მისი სამშობლო მექსიკაა. ნამდვილი ტეკილა, მხოლოდ ქალაქი ტეკილის მიმდებარე ტერიტორიაზე მზადდება, ყველა დანარჩენი უბრალოდ, აგავის არაყია. ტეკილა შეიძლება იყოს თეთრი, ვერცხლისფერი ან ორქოსფერი. თეთრი ახალგამოხდილი ტეკილაა, ვერცხლისფერს სამ წლამდე აძველებენ, ოქროსფერი კი ორიდან ხუთი წლისაა. ტეკილასგან ამზადებენ ისეთ კოქტეილებს, როგორიცაა „მოხიტო“ და „მარგარიტა“.

          არაყი შეიძლება იყოს ხორბლის, ჭვავის, ქლიავის,  სიმინდის, მსხლის და კარტოფილისაც კი.

            მაღალალკოჰოლური სასმელების პოპულარული სახეობაა ბრენდი  და კონიაკი. შამპანურის მსგავსად, კონიაკიც მხოლოდ კონიაკის (საფრანგეთი) რეგიონში დამზადებული ბრენდია. სხვაგან დამზადებული ნებისმიერი კი სასმელი ჩვეულებრივი ბრებნდია და არ შეიძლება კონიაკის სახელს ატარებდეს. კონიაკს მუხის კასრებში აძველებენ და მისი ასაკი 2 წლიდან იწყება. კონიაკის ასაკს ციფრების ნაცვლად ასოებით განსაზღვრავენ და მის ეტიკეტზე გამოსახული ასოები იშიფრება ასე:

VSOP - ძალიან საუკეთესო ძველი ღიაფერის;

VVSOP - ძალია, ძალიან საუკეთესო ძველი ღიაფერის;

E -ექსტრა ან სპეციალური;

F - დახვეწილი;

X - ექსტრა;

VS - ძალიან სპეციალური;

VO - ძალიან ძველი;

VVO - ძალიან, ძალიან ძველი;

XO - ექსტრა ძველი.

        კოქტეილები – პირველ კოქტეილებს ინგლისში ჯერ კიდევ ვიქტორიანულ ეპოქაქში მიირთმევდნენ, მაგრამ მათი ბუმი მხოლოდ მეოცე საუკუნის 20–30–იანი წლებიდან დაიწყო. კოქტეილს, ჩვეულებრივ, ორი ან მეტი სასმელის შერევის გზით ამზადებენ. კოტეილების მომზადების სამი ხერხი არსებობს: მორევა, შენჭყრევა და გათქვეფა. კოქტეილებს ორ კატეგორიად ყოფენ ჭიქის ზომის მიხედვით: დაბალი (100მლ) და მაღალი (240მლ).

კარგი კოქტეილის საიდუმლო შემდეგში მდგომარეობს:

·         ბალანსი ინგრედიენტებს შორის;

·         ინგრედიენტების რაოდენობა; კარგი კოქტეილი, როგორც წესი სამი ინგრედიენტისგან მზადდება;

·         ბარმენის უნარი მოამზადოს კარგი კოქტეილი.

კორპორატიული პროფილი

სიგრემი

The Seagram Company, Ltd.

            „სიგრემს“  მოწინავე ადგილი უკავია მსოფლიში დისტილირებული სპირტის, ღვინოების, გამაგრილებელი სასმელებისა და ხილის წვენების მწარმოებელ და გამავრცელებელ კომპანიებს შორის. კომპანი მსოფლიოში ცნობილია თავისი ორი მსხვილი გაერთიანების წყალობით: „The Seagram Spirits and wines Group“ და „The Seagram Beverage Group“. „The Seagram Spirits and wines Group“–ი აწარმოებს და ავრცელებს 230 სახელობის სპირტიან სასმე4ლსა და 195 სახეობის ღვინოს, პორტვეინსა და შერის. „სიგრემის“ გამორჩეულად ცნობილი სასმელებია: ვისკი „Chivas Regal Premium Scotch“, კონიაკი „Martell“ და შამპანური „Mumm“.

            კომპანიის ფილიალები მსოფლიოს ოცდაორ ქვეყანაშია მომოფანტული და მათი პროდუქცია ფართო მომხმარებლისთვის არაა განკუთვნილი. „სიგრემს“ თავისი კლიენტურა ყავს ევროპაში, ავსტრალიასა და ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკაში.

          საფუარიანი სასმელები. ლუდი ფერმენტირებული და დადუღებული სასმელია, რომელსაც შვრიის ან სხვა ბურღულეულისგან და სვიისგან ამზადებენ. ის ალკოჰოლის დაბალ ოდენობას, დაახლოებით 4–16%–ს შეიცავს.

ლუდი შეიძლება იყოს:

·         ლაგერი – სუფთა, ღია ფერის და მსუბუქი ლუდი;

·         ელი – გაჯერებული და ლაგერზე უფრო მწარე ლუდი;

·         სტაუტი – მუქი ფერის ელი მოტკბო და ძლიერი არომატით;

·         პილსნერი – არატრადიციული ლუდი, რომელიც ბოჰემიაში, პილსნერში მიღებული მეთოდით მზადდება.

            ლუდი წყლის, ალაოს, ლუდის საფუარისა და სვიის ხარშვის შედეგად მზადდება. ლუდის მომზადების პროცესში პირველი და უდიდესი მნიშვნელობა აქვს წყალს – წყლის შემადგენლობა და მისი სისუფთავე განსაზღვრავს საბოლოო პროდუქტის ხარისს. შემდეგი ნაბიჯია მარცვლეული, რომელსაც ლუდში ალაოს სახით იყენებენ. გაღვივებული მარცვლეული გამოყოფს ენზიმებს, რომელიც სახამებელს შაქრად გარდაქმნის. ლუდის საფუარი ასრულებს დუღილის პროცესის გამომწვევი აგენტის როლს. ლუდის მწარმოებლების უმეტესობას საფუარის საკუთარი სახეობა აქვს და სწორედ საფუარი განსაზღვრავს ლუდის გემოს. დანარჩენ ინგრედიენტებს ბოლო ეტაპზე ემატება სვია და იწყება ლუდის ხარშვის პროცესი. 

          უალკოჰოლო სასმელები. დღითიდღე მატულობს უალკოჰოლო სასმელების პოპულარობა. ამერიკის შეერთებულ შტატებში 1960–იან წლებში ბარები უალკოჰოლო სასმელებით პრაქტიკულად არ ვაჭრობდნენ. ჯანსაღმა ცხოვრების სტილმა ადამიანების მოთხოვნილებებიც  შეცვალა და თანამედროვე სამყაროში სულ უფროდაუფრო მეტი ადამიანი არიდებს თავს ალკოჰოლის მოხმარებას.

            1990–იან წლებში მოდურ ტენდეციებს აყოლილმა ცნობილმა ბრენდებმა, მათ შორის „გინესმა“ და „მილერმა“ უალკოჰოლო ლუდის გამოშვება დაიწყეს. აღსანიშნავია ისიც, რომ უალკოჰოლო ლუდი ჩვეულებრივთან შედარებით დაბალი კალორიულობით გამოირჩევა, მაგრამ მისი გემო ორიგინალისგან აშკარად განსხვავდება.

          ყავა – სპეციალისტები ყავას თანამედროვე სამყაროს ყველაზე პოპულარულ სასმელად თვლიან. ყავის გაყიდვები ყოველწლიურად 4 მილიარდ ამერიკულ დოლარს აჭარბებს. ამერიკის ყავის ასოციაციის მონაცემებით, ქვეყანაში 3500 ყავახანა და 3000 ესპრესოს ბარია.

ლეგენდის თანახმად ყავის აღმოჩენას ეთიოპიელ მწყემსს უნდა ვუმადლოდეთ, რომელმაც ერთ დღეს შენიშნა, რომ მისი თხები კაფას ხის ნაყოფის ჭამის მერე განსაკუთრებულად აქტიურები ხდებოდნენ. ცნობისმოყვარე მწყემსმა მარცვლები დაღეჭა და ყავის მატონიზირებელი ეფექტი საკუთარ თავზე გამოსცადა. ყავამ შუა საუკუნეებში თურქეთიდან ევროპაშიც შეაღწია, მაგრამ ჭეშმარიტი ქრისტიანები ამ მუსლიმური სატანის სასმელის დალევას ვერ ბედავდნენ, სანამ პაპ კლემენტ მერვეს ცნობიმოყვარეობამ არ ძლია და არ გასინჯა. პაპს ყავა ისე მოეწონა, რომ სასწრაფოდ აკურთხა და ქრისტიანად მონათლა.

            პირველი ყავახანა ინგლისში 1637 წელს გაიხსნა და ისეთი დიდი პოპულარობა მოიპოვა, რომ მომდევნო 30 წლის განმავლობაში ტავერნების დიდი ნაწილი ყავახანებმა ჩაანაცვლეს. ყავახანებს უბრალო ხალხში „პენის უნივერსიტეტს“ უწოდებდნენ – ანუ ადგილს სადაც ერთი ჭიქა ყავის საფასურად ანუ პენიდ შეგეძლო საათობით მჯდარიყავი, საკუთარი აზრები გაგეზიარებინა, სხვისი მოგესმინა და ცოდნა შეგეძინა.  სწორედ მაშინდელ ყავახანებში დაიწყო მოღვაწეობა არაერთმა ლონდონურმა ბანკმა, გაზეთმა, სადაზღვევო კომპანიამ და ა.შ.

            პარიზში ყველაზე პოპულარული ყავახანა „პროკოფი“ 1689 წელს გაიხსნა და დღემდე წარმატებულად მოღვაწეობს. სწორედ „პროკოფში“ მოდუღებულ ჭიქა ყავასთან ხვდებოდნენ ერთმანეთს ისეთი ფილოსოფოსები, როგორიცაა ვოლტერი, ჟან–ჟაკ რუსო და სხვ.

            ამერიკის შეერთებულ შტატებში ყავა ჰოლანდიელებმა ჩაიტანეს და ყვახანები სულ მოკლე ხანში იქცა ინგლისის მეფის წინააღმდეგ შეთქმულთა შეკრების ადგილად. სწორედ ყავის სმის პროცესში დაიგეგმა სახელგანთქმული „ბოსტონური ჩაის სმა“.

მსოფლიო ყავის 30% ბრაზილიაში მოყავთ. ყავის მოყვარულები ნაყოფს ოთხი ძირითადი ჯიშის მიხედვით ანსხვავებენ: ბრაზილიური, მოკა, არაბიკა და რობუსტა.  არსებობს ინდონეზიური ყავა – იავაც.

            ყავის გემოს მოხალვის ხარისხი განსაზღვრავს, თუმცა, ადამიანების უმრავლესობა საშუალო დონეზე მოხალულ ყავას ამჯობინებს. ესპრესოს ყველაზე მსუბუქად მოხალული ყავისგან ამზადებენ და მას გამოკვეთილი გემო და მძაფრი არომატი აქვს. არსებობს უკოფეინო ყავის სახეობაც.

          ჩაი ჩაის ბუჩქის გამხმარი ფოთლებისა და მდუღარე წყლის დაყენების მეთოდით მზადდება. ჩაის ბუჩქების უმეტესი ნაწილი აზიაში მოდის. სტატისტიკის მიხედვით, ჩაის ცხელ ან ცივ მდგომარეობაში მსოფლიოს მოსახლეობის ნახევარზე მეტი სვამს. ჩაის ფოთლები 1–3% კოფეინს შეიცავს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ერთიდაიგივე წონის ჩაი ყავაზე ორჯერ მეტ კოფეინს შეიცავს, მაგრამ ერთი ჭიქა ყავაში ერთ ჭიქა ჩაიზე მეტი კოფეინია. ნახევარი კილო ჩაის ფოთლისგან 250–300 ჭიქა გამოდის, იგივე ოდენობის ყავისგან კი – 40 ჭიქა. ყავა შეიძლება იყოს ჩინური, ინდური ან ინდონეზიური.

          გაზიანი სასმელები – გაზიანი სასმელების ბაზარზე სრული დომინანტური პოზიცია უკავიათ „კოკა–კოლასა“ და „პეპსის“. ბოლო წლებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს დიეტური „კოლა“.

          წვენები – წვენებიდან განსაკუთრებული მოთხოვნილებით სარგებლობს ფორთოხლის, გრეიფრუტის, მანგოს, ატმისა და ვაშლის წვენი.

          წყაროს წყალი – ბოთლში ჩამოსხმული წყაროს წყალს ევროპელები წლების წინ სვამდნენ, იმიტომ რომ ევროპის დიდი ქალაქების კრანის წყალი დასალევად არ ვარგა. წყაროს წყლის პოპულარული მარკებია: „პერიე“ და „ევიანი“.

შესავალი ტურიზმისა და მასპინძლობის მენეჯმენტი 1

                                                             ( შეს.1)

IX თემა

მართული მომსახურებები

          მიმოხილვა. საზოგადოებრივი კვების სისტემაში მართული მომსახურობების სეგმენტებია:

·         ავიაკომპანიები

·         შეიარაღებული ძალები

·         დაწყებითი და საშუალო სკოლები

·         კოლეჯები და უნივერსიტეტები

·         ჯანდაცვის დაწესებულებები (საავადმყოფოები)

·         დაწესებულებებიდა ორგანიზაციები

·         დასასვენებელი ობიექტები

            მართული მომსახურების ორგანიზაციები კვებისმომსახურებისკომერციული საწარმოებისგან რამდენიმე პრინციპული ნიშნით განსხვავდება:

1.      რესტორნის მთავარი ფუნქცია სტუმრისთვის სიამოვნების მინიჭება და მისი დაკმაყოფილებაა. რესტორნის მომსახურებაში გასათვალისწინებელია, როგორც სტუმრის, ასევე კლიენტის ანუ თავად რესტორნის (ინსტიტუციის) საჭიროებები. 

2.      გარკვეული ოპერაციების დროს სტუმარი კლიენტის ანუ რესტორნის „ტყვეობაში“ ექცევა: საზკვების ობიოექტებში სტუმარს შეიძლება დღეში ერთხელ ან ორჯერ აჭმევდნენ.

3.      მართული მომსახურება ისეთ მასპინძელ ორგანიზაციებშიც მიმდინარეობს, რომელთა პირდაპირი დანიშნულებაც არ არის კვება.

4.      მართული ოპერაციების უმეტესი ნაწილი დროის დადგენილ მონაკვეთში დიდი რაოდენობის საჭმელს აწარმოებს. მაგალითად: საუზმის ან სადილის დროს საჭმელი ერთიდაიგივე დროს პარტიებად მზადდება.

5.      ბიზნესის მოცულობა არ იცვლება და, შესაბამისად, იოლია მისი მიწოდება. უფრო მარტივია პორციების საჭირო ოდენობისა და მოცულობის განსაზღვრა.

          საავიაციო კვებით მომსახურება. აშკარაა, რომ კარგი საჭმელი ავიაკომპანიებისათვის შეჯიბრისა და კლიენტების მიზიდვის კიდევ ერთ ფაქტორად იქცა. ავიაკომპანიები მონდომებული არიან იგივე დანახარჯით ბევრად უკეთესი კვება შესთავაზონ მგზავრებს. ავიაკომპანიების ნაწილი საჭმელს თავად აწარმოებს, ნაწილი კი კონტრაქტორების დახმარებას მიმართავს. საკუთარი საჭმელი უმეტესად აეროპორტთან ახლო მდებარე ფაბრიკაში მზადდება და სპეციალურ პაკეტებში პორციებადაა განაწილებული. საჭმელს ხომალდზე აზიდავენ თუ არა, ის ბორტგამცილებლის განმგებლობაში გადადის.

კვების საკუთარი სერვისი ავიაკომპანიაში კომპლექსური ლოგისტიკური ოპერაციაა: საჭმელი უნდა ექვემდებარებოდეს ტრანსპორტირებას, უძლებდეს სიცივეს და სიცხეს შენახვისა და მომზადების განმავლობაში. ცხელი საჭმელი თერმოდამუშავებას (ანუ შეცხელებას) უნდა ექვემდებარებოდეს თეფშზე და, გარდა ამ ყველაფრისა, უნდა იყოს გემრიელი და ხარისხიანი.

ავიაკომპანიაშისაკუთარი კვების სერვისის შეთხვევაში სპეციალური სამსახური შეიმუშავებს მენიუს, ადგენს კერძების სპეციფიკაციას, აფორმებს კონტრაქტებს და ა.შ. ასევე მნიშვნელოვანია ჭურჭლისა და კვებასთან დაკავშირებული ინვენტარის დიზაინი. თითოეულ ავიაკომპანიას ყავს საჭმლის ხარისხზე ზედამხედველობის სამსახური.

უკანასკნელ წლებში მსხვილ ავიაკომპანიებში თვითმფრინავზე საკუთარი მზარეულები, რესტორნები და სამზარეულოს კურსებიც კი აქვთ. მათთვის ცნობილი რესტორნები და კულინარიული სკოლები შეიმუშავებენ რეცეპტებსა და მენიუს. ავიაკომპანიების უმეტესობა მგზავრებს სამი დონის მომსახურებას სთავაზობს: ბიზნეს–კლასი, ეკონომ–კლასი და პირველი კლასი.

თუმცა, ავიაკომპანიების დიდი ნაწილი მოკლე ფრენების დროს მგზავრებს საჭმელს სულ არ სთავაზობს, ან კერძების ნაცვლად აპეტაიზერებით იფარგლება და ასე ამცირებს კვების ხარჯებს.

         აეროპორტის კვებით მომსახურება. აეროპორტების უმრავლესობაში კვების საკითხებს სამენეჯერო კომპანიები აწესრიგებს. უფრო ხშირად აეროპორტები ცნობილი ბრენდებთან თანამშრომლობას არჩევენ და აეროპორტის ტერიტორიაზე მათ რესტორნებს ხსნიან. ასეთი ბრენდებია: „პიცა ჰატი“, „ბურგერ კინგი“ და ა.შ.

          სკოლების კვებით მომსახურება. ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობამ ჯერ კიდევ 1946 წელს გამოსცა სახელმწიფო სკოლების კვების აქტი. მთავრობის ზრუნვის საგანი  რეალურად ზოგადად მომავალი თაობა კი არა, მომავალი სამხედროების ჯანმრთელობა გახლდა. როგორც მეორე მსოფლიო ომის გამოცდილებამ აჩვენა, მოზარდის ცუდი კვება, მომავალში პირდაპირ მოქმედებდა სამხედრო პირის ამტანობაზე. გარდა ამისა, კვების აქტი სკოლებს ადგილობრივი ფერმერებისგან პროდუქტების შეძენას ავალებდა, რაც ფერმაში მოწეული საქონლის გასაღებას უწყობდა ხელს. ამერიკის შეერთებულ შტატებში დღეისათვის დაახლოებით 26 მილიონი ბავშვი მიირთმევს ყოველდღიურად საუზმესა და ლანჩს 98 ათას სკოლაში და მათ კვებაზე ყოველწლიურად 7 მილიარდი ამერიკული დოლარი იხარჯება.

            განსაკუთრებული აქცენტი ელემენტარული და საშუალო სკოლის მოსწავლეების კვებაზე კეთდება და მთავარი გამოწვევა საკვების საფასურისა და მისი ენერგეტიკული ღირებულების დაბალანსებაში მდგომარეობს. ბავშვი, რომელიც სწორად იკვებება უფრო ჯანმრთელი და ყურადღებიანია და ნაკლებად აცდენს სკოლას. ყველა მოსწავლისათვის საჭმლის უფასოდ შეთავაზებამ, პარალელურად, ხელმოკლე ოჯახიდან ბავშვების კვების პრობლემაც მოხსნა. თუმცა, სპეციალისტების ნაწილი თვლის რომ ამერიკული კვების პროგრამა ბავშვთა კვების რეალურ ნორმებს არ აკმაყოფილებს და მხოლოდ ფულის ფლანგვაა. თუმცა, პრიოგრამის მოწაინააღმდეგეებიც და მისი მომხრეებიც თანხმდებიან, რომ სწორ კვებას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს მოზარდი თაობისთვის. საზოგადოებაში ნამდვილი შოკი გამოიწვია ცნობამ ბატიბუტში ცხიმისა და ქოლესტერინის დიდი რაოდენობის შემცველობის თაობაზე. არანაკლებ სავალალოა სკოლის სადილის პორციაში ცხიმის მაღალი და დიეტური პროდუქტების შემცველობის დაბალი პროცენტი. საგანგაშოდ მცირეა ამერიკელი მოზარდების მიერ მოხმარებული ხილის რაოდენობაც. მაგალითად: 6–დან 11 წლამდე ბავშვების 32% და 12–დან 18 წლამდე მოზარდების 26% დღეში ერთ ცალ ბოსტნეულსაც არ ჭამს და 6–დან 11 წლამდე ბავშვების 56% და 12–დან 18 წლამდე მოზარდების 74% დღეში ერთ ცალ ხილსაც არ ჭამს.

            სკოლების უმეტესობას საკუთარი სამზარეულო და სასადილო ოთახები აქვს. დანარჩენები კი სხვაგან მომზადებული საჭმლის გაცხელებით შემოიფარგლებიან. სკოლების უმრავლესობას სიტუაციის გაუმჯობესების შანსიც არ აქვს, იქიდან გამომდინარე, რომ სახელმწიფო პროგრამის თანახმად ერთი ბავშვის კვებაზე დღეში მხოლოდ 2 აშშ დოლარია გამოყოფილი.

            ასევე უდიდესი მნიშვნელობა აქვს დიეტური ნორმატივების დაცვას. მნიშვნელოვანი სამუშაო ჩატარდა ბავშვებისათვის აუცილებელი საკვები ღირებულებების დასადგენად. ძალიან ძნელია ბალანსის დაცვა ჯანმრთელ საკვებსა და მის ღირებულებას შორის. გარდა ამისა, გასათვალისწინებელია ბავშვების გემოვნებაც საჭმელთან მიმართებაში. როგორც წესი, ბავშვების უმრავლესობა არ ჭამს ე.წ. „დიდების საჭმელს“.

            სკოლის ლანჩის ეროვნული პროგრამის თანახმად ამერიკის შეერთებულ შტატებში ბავშვებს მინიმუმ სამი–ხუთი სახეობის კერძის არჩევანი უნდა ქონდეთ. ასევე დადგენილია კერძში ცილების, ცხიმებისა და ნახსირწყლების შემცველობის ნორმაც.

სკოლებისათვის საჭმლის მიმწოდებელ კომპანიებს ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა ყოველწლიურად 4,7 მილიად ამერიკულ დოლარს უხდის სკოლებისათვის საჭმლის იაფად მიწოდებისათვის. სწრაფი კვების წარმომადგენლები, რომლებსაც ქვეყნის მასშტაბით ქსელური რესტორნების მთელი ჯაჭვი აქვთ, სკოლებისთვის იაფფასიან მომსახურების გაწევაში სამომავლო მოგებას ნახულობენ: მოზარდები ბავშვობიდან ეჩვევიან ამა თუ იმ ფორმის საკვებს და შემდგომში მათი ერთგული მომხმარებლები ხდებიან. მაგალითად: „ტაკო ბელი“ სამი ათასამდე სკოლას ემსახურება, „პიცა ჰატი“ – ოთხი ათას ხუთასს, „საბვეი“ – ექვსას ორმოცდაათს. აგრეთვე, ბევრ სკოლაშია წარმოდგენილი „დომინო“, „მაკდონალდსი“ და „არბი“. 

            არაერთი ცნობილი შეფმზარეული მუშაობს ამერიკის აგრარული დეპარტამენტის კვების გამყოფილებაში დადგენილი თანხის ფარგლებში ჯანმრთელი და ნოყიერი კერძების რეცეპტების შექმნაზე.

          კვება კოლეჯებსა და უნივერსიტეტებში. კოლეჯებსა და უნივერსიტეტებში კვების მომსახურების ერთიანი სისტემა არ არსებობს და ის საუნივერსიტეტო კაფეტერიებში, ფაკულტეტის კლუბებში, სტუდენტურ გაერთიანებებში, სასადილოებში, ადმინისტრაციულ სამზარეულოსა და გარე ბარებსა და რესტორნებში ხორციელდება.

            კვების სერვისის მომწოდებლებისათვის ყველაზე დიდი გამოწვევა კამპუსის სასადილოს მართვაა, იქიდან გამომდინარე რომ კამპუსის მცხოვრებთა უმეტესობა სწორედ კამპუსში ჭამს საჭმელს. გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ სტუდენტებს მალე წყინდებათ ერთიდაიგივე საჭმელი და ამიტომ კამპუსის სამზარეულოთა უმეტესობა მათ ციკლურ მენიუს სთავაზობს, რომელიც პერიოდული გრაფიკით იცვლება.

            პარალელურად, კოლეჯის კვების მენეჯერს ჩვეულებრივი რესტორნის მენეჯერთან შედარებით გარკვეული უპირატესობა აქვს. ჯერ ერთი, მარტივია ბუიჯეტის შედგენა იქიდან გამომდინარე, რომ კამპუსში მხოვრები სტუდენტები წინასწარ, ბინის ქირასთან ერთად იხდიან კვების საფასურს და შესაბამისად, ადვილი გამოსათვლელია რამდენ ადამიანზე უნდა დაიგეგმოს საჭმელი. როდესაც ზუსტადაა ცნობილი კლიენტების რაოდენობა  და გადახდაც უზრუნველყოფილია, ძალიან ადვილია საჭმლის საჭირო რაოდენობის გამოთვლა და მისი რეალიზაცია. ეს ყველაფერი კი მოგების გარანტიას იძლევა. მაგალითად, კვების დღიურ ტარიფს ასე ითვლიან:  თუკი კვებისათვის ერთ სემესტრზე გამოყოფილია 650 ათსი აშშ დოლარი, სემესტრი შედგება 98 დღისგან და კამპუსში ყოველდღიურად იკვებება 1 ათსი სტუდენტი, მაშინ თანხა გაყოფილი დღეების რაოდენობაზე და შეფარდებული სტუდენტების რაოდენობაზე იქნება 1 ადამიანის კვების დღიური ტარიფიანუ 6 დოლარი და სამოცდასამი ცენტი:

650,00$ ÷98 (დღე)1000 (სტუდენტი)=6, 63$

          სტუდენტური სასადილოს კვების მომსახურების თანამედროვე მესვეურები სტუდენტებს საჭმლის ფართო არჩევანს სთავაზობენ, ადრე კი სტუდენტი ყოველდღიურად იხდიდა კვების ფულს იმისდა მიუხედავად, ისადილებდა იმ დღეს კამპუსში თუ არა. ერთი სიტყვით, კვების მენეჯერები სერიოზულ მოგებას ნახულობდნენ, იმ სტუდენტებზე, რომლებიც არ სადილობდნენ სასადილოში. დღეისათვის, სტუდენტები მეტწილად მხოლოდჭამის შემთხვევაში იხდიან საკრედიტო ბარათის მეშვეობით. რამდენს შეჭამს სტუდენტი, ესეც მხოლოდ მისი საკრედიტო ბარათის ბალანსზე და ფინანსურ შესაძლებლობაზეა დამოკიდებული.

            ხშირ შემთხვევაში საკუთარი სასადილო ან კაფეტერია აქვს სტუდენტურ კავშირებსაც. ასეთი კაფეტერიები, როგორც წესი სტუდენტური გაერთიანების წევრების შეხვედრისა და ურთიერთობის ადგილია და საუზმის, ვახშმისა და სადილის დროს იხსნება. კარგი მუშაობის შემთხვევაში, ასეთი კაფეტერიები ხშირად უქმე დღეებშიც მუშაობს. რაც შეეხება მენიუს, კაფეტერიის მენიუ ხან ემთხვევა და ხან არა კამპუსისა და კოლეჯის სასადილოს მენიუს.

            კამპუსისაგან განსხვავებით, სტუდენტურ ბარებსა და პაბებშიდაშვებულია სტუდენტებზე ლუდის და ზოგიერთ შემთხვევაში ღვინის გაყიდვაც, რაც, ბუნებრივია, დადებითად მოქმედებს მსგავსი ადგილების შემოსავალზე.

სკოლების მსგავსად კოლეჯები და უნივერსსიტეტებიც თანამშრომლობენ კვების ინდუსტრიის გავრცელებულ ბრენდებთან. მაგ.: „პიცა ჰატი“, „მაკდონალდსი“, „უენდისი“ და ა.შ.

            სტუდენტებში, რომლებსაც საჭმლის საკუთარი ხელით მომზადება სულ არ ხიბლავთ,  განსაკუთრებული  პოპულარულობით სარგებლობს თან წასაღები საჭმელი. ასეთი საჭმელი ძალიან მოხერხებულია სტუდენტურ წვეულებებზე, თავშეყრებსა და ფეხბურთის მატჩის ყურებისას.

          კვება ჯანმრთელობის დაცვის ობიექტებში. ჯანდაცვის ობიექტების მომსახურებაზე ორიენტირებულ კვების ინდუსტრიის წარმომადგენლებს სხვადასხვა სახის მოთხოვნების დაკმაყოფილება უწევთ სხვადასხვა ტიპის სამედიცინო დაწესებულებებში. ჯანდაცვის სისტემაში კვება გათვლილია პაციენტებზე, პაციენტის თავზემდგომ ნათესავებზე (მომვლელებზე), მათ მნახველებზე და თავად დაწესებულების პერსონალზე (ექიმები, სანიტრები, ექთნები და ა.შ.). კაფეტერია იქნება, სასადილო, საჭმლის ავტომატი თუ კატერინგის ფირმა საჭმლის მოწოდება ხდება სინებზე.

            ჯანდაცვაზე ორიენტირებული კვების ინდუსტრიის წარმოამდგენლებს დიეტურ და ჯანმრთელ კვებასთან დაკავშირებულ ბევრ სპეციფიკურ საკითხთან უწევთ გამკლავება. ზუსტადაა განსასაზღვრი როგორი საჭმელი რომელი პაციენტისთვისაა განკუთვნილი და აუცილებელია კონკრეტული ულუფის კონკრეტულ პაციენტთან მოხვედრის გარნტირებულად უზრუნველყოფა, რაც სულაც არ გახლავთ ადვილი საქმე.

დიეტოლოგების მიერ თითოეული დაავადებით სნეული პაციენტისათვის სხვადასხვა მენიუს შედგენის შემდეგ კვების მომსახურების წარმომადგენლები განსაზღვრავენ ე.წ. სინების რიგს, ანუ ყოველ ავადმყოფობას თავის ფერს ანიჭებენ და მაგალითად: დიაბეტიკებისათვის განსაზღვრულ საჭმელს ალაგებენ წითელ სინებზე, გასტრიტიანებისას მწვანეზე და ა.შ. თითოეული სინის აღჭურვილობაში შედის თეფშის ქვეშ დასაფენი ტილო, დანა–ჩანგალი, ხელსახოცი, მარილი და პილპილი და ზოგიერთ შემთხვევაში პატარა ლარნაკი ყვავილით. გამზადებულ ლანგარზე სინის ფერის მიხედვით ალაგებენ საჭმელს და უსაფრთხოების ნორმებიდან გამომდინარე, თითოეულ სინს 2–3–ჯერ ამოწმებენ, რაიმე შეცდომა რომ არ გაიპაროს და კონკრეტული პაციენტისთვის განკუთვნილი საჭმელი ზუსტად მის ადრესატთან მოხვდეს. დატვირთულ სინებს სართულების მიხედვით ანაწილებენ და წუთში 5 პაციენტს ემსახურებიან.

            ჯანდაცვის სისტემაში კვება საკმაოდ ძვირი ჯდება და ბევრ შრომასა და ყურადღებას მოითხოვს. თითო საოპერაციო დოლარიდან დაახლოებით 55–60% სამუშაოს შესრულებაზე მიდის. ხარჯის შემცირებას კვების ოპერატორები თვითმომსახურების აპარატების და სასადილოების მეშვეობით ცდილობენ. იგივე მიზანს ემსახურება საავადმყოფოების სამზარეულოებში თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვა ან ისეთი სწრაფი კვების ბრენდების შემოყვანა, როგორიცაა „მაკდონალდსი“ ან „პიცა ჰატი“.

        ბიზნესი და ინდუსტრია (B&I). ბიზნესისა და ინდუსტრიის მომსახურება ინდუსტრიის ყველაზე დინამიური სეგმენტია. უკანასკნელ წლებში კვების მომსახურება ბევრად უფრო მრავალფეროვანი გახდა მაღალი კლასის რესტორნებისათვის დამახასიათებელი მდიდრული მენიუთი და მაღალი ხარისხის გემრიელი კერძებით.

B&Iკვების მომსახურებისას აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ რამდენიმე საკითხი:

1.      კონტრაქტორები– კომპანიები რომლებიც კლიენტს მომსახურებას კონტრაქტის საფუძველზე უწევენ. კორპორაციების უმეტესობა სწორედ ასეთ კონტრაქტს აფორმებს კვების ინდუსტრიის წარმომადგენლებთან. ისინი პროფესიონალულ ორგანიზაციებს ანდობენ მათი დაწესებულებბების სამზარეულოებისა და სასადილოების მართვას. კვების მომსახურების ამ მეთოდის უპირატესობა იმაში მდგომარეობს, რომ კონტრაქტორი არაა ვალდებული შეღავათები გაუკეთოს კომპანიის თანამშრომლებს;

2.      საკუთარი ოპერატორები – კომპანიები რომლებსაც საკუთარი კვების მომსახურება აქვთ. ასეთი მეთოდის ერთ–ერთი უპირატესობა კვების ოპერატორის გაკონტროლების სიმარტივეშია. ადვილია შეაცვლევინო მენიუ ან აიძულო გაითვალისწინოს კომპანიის აზრით მნიშვნელოვანი დიეტური ნორმები.

3.      შუამავლები – შაუამავალს ეკისრება ვალდებულება კორპორაციის მოთხოვნები გადასცეს და აუხსნას კვების ოპერატორს (კონტრაქტორს) და კონტრაქტის გადასინჯვისას შეამოწმოს, ორივე მხარე ასრულებდა თუ არა კონტრაქტის პირობებს.

            B&I კვების მომსახურების ბაზრის 80% კონტრაქტორებს უკავიათ, დარჩენილ 20% კი საკუთარ ოპერატორებს. ამ სეგმენტისათვის დამახასიათებელია სრული მომსახურებისა და შეზღუდული მომსახურების კაფეტერიები.

          რეკრეაცია და დასვენება. მართული მომსახურებების რეკრეაციისა და დასვენების სეგმენტი თამამად შეიძლება ჩაითვალოს კვების სერვისის ყველაზე გამორჩეულ და ყველაზე სახალისო ნაწილად.

            გართობისა და რეკრეაციის კვების მომსახურება მოიცავს სტადიონებს, სპორტულ არენებს, ეროვნულ პარკებს, გასართობ პარკებს, ზოოპარკებს, აკვარიუმებს და სხვა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებს. როგორც წესი, ასეთ ადგილებში ხალხი ჩქარობს, ამიტომ კვების ობიექტების უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა მომხმარებლებისთვის პროდუქტის მოკლე დროში მიწოდება. მაგალითად, სპორტული ღონისძიებები ორიდან სამი საათის განმავლობაში გრძელდება.

            სეგმენტის უნიკალურობა და სახალისოობა კი იმაში მდგომარეობს რომ კვების ობიექტების წარმომადგენლებიც ღონისძიების მონაწილეები ხდებიან. მაგალითად, ისინი თავიანთი სამუშაო ადგილებიდან ესწერებიან ჩემპიონთა ლიგის ფინალს, უიმბლდონის ჩემპიონატს, როკ–კონცერტს, საცირკო წარმოდგენას და ა.შ. თანაც, ამისათვის ანაზღაურებას ღებულობენ. ეროვნულ თუ გასართობ პარკებზე ორიენტირებული ობიექტების წარმომადგენლები მთელ დღეს ბუნების წიაღში ან სუფთა ჰაერზე ატარებენ.

ტენდენციები მართულ მომსახურებებში

ü  კოლეჯებისა და უნივერსიტეტების კვების მენეჯერებს სულ უფრო და უფრო მეტის სირთულეების გადალახვა უწევთ;

ü  კამპუსებში მატულობს ელექტრონული ბარათებით სარგებლობის შემთხვევები;

ü  სპორტული ღონისძიებების დროს მატულობს საჭმლის თან წაღების შემთხვევები;

ü  ოცდაოთხსაათიანი მომსახურება;

ü  მზარდი ბიზნესი ჯანდაცვის ობიექტებსა და სათნოების სახლებში;

ü  ახალი პროდუქტების მოხმარების შემთხვევების მატება.

პერსონალური პროფილი

მანუელ ლორენცო

Manuel Lorenzo

            მანუელ ლორენცო „მერიოტის“ კვების მომსახურების ხელმძღვანელი გახლავთ და მისი ყოვლი დილა ზუსტად ცხრა საათზე შეერთებული შტატების საერთაშორისო უნივერსიტეტში გამოცხადებით იწყება. პირველ რიგში ამოწმებს დაგეგმილ კატერინგის განრიგს და ნახულობს დღის განმავლობაში რა ღონისძიებები ტარდება. ამის შემდეგ გეგმავს საჭმლის მომზადების გრაფიკს. ათი საათისთვის მანუელი კვების ობიეტების შემოვლას იწყებს  და კაფეებიდან და ბარებიდან ღამის ნამუშევარს კრეფავს. ხელზე ფულს დაუყოვნებლივ აგზავნის ბანკში და ინფორმაცია შეყავს კომპანიის კომპიუტერში.

წინა დღის შემოსავლის დაბინავების შემდეგ მანუელ ლორენცო ხვდება უბივერსიტეტის კვების მომსახურების მენეჯერს. ამ დროს განიხილავენ არსებულ ან სამომავლო პრობლემებს. 11 საათზე ამოწმებს კაფეტერიების მზაობას ლანჩისთვის და ორის ნახევრამდე აგრძელებს ლანჩის პროცესის კონტროლს. ლანჩის შემდეგ იწყებს სადფილისთვის ზრუნვას.

            დღის ბოლოს მანუელი ამოწმებს კატერინგისას გამოყენებული ინვენტარი დაბრუნდა თუ არა საწყობში და აბინავებს მას. ასეთია მანუელ ლორენცოს ერთი ჩვეულებრივი სამუშაო დღე.

პერსონალური პროფილი

რეჯინალდ ვაშინგტრონი

Reginald G. Washington

            რეჯინალდ ვაშინგტონი ფლორიდაში მსხვილ გასართობ კომპანიაში კვების გენერალური მენეჯერი და „Washington Enterprises Inc.“–ის აღმასრულებელი დირექტორია. იგი ჯერ კიდევ სტუდენტობისას ჩაება სასტუმროსა და რესტორნის ბზინესში. სწორედ მაშინ გადაწყვიტა კვების გენერალური მენეჯერი გამხდარიყო და მიზანს მიაღწია კიდეც.

            ბავშვობაში საშუალო შემოსავლის მქონე ოჯახში იზრდებოდა ქალაქ მარათონში (ფლორიდა) და კვების ინდუსტრიას პირველად ცამეტინ წლის ასაკში ეზიარა ადგილობრივ იახტ–კლუბში. მის მოვალეობაში მაგიდების ალაგება და სხვა წვრილმანი სამუშაო შედიოდა. 1970 წელს ფლორიდის საერთაშორისო უნივერსიტეტი დაამთავრა სასტუმროსა და რესტორნის ადმინისტრირების განხრით და მუშაობა „Indies Inn Resort“-ში გააგრძელა.

            რეჯინალდ ვაშინგტონის ცხოვრებისეული კრედო პოზიტიურ საქციელში მდგომარეობს და ირგვლივ მყოფების პატრივისცემას პროფესიონალიზმისა და შრომისმოყვარეობისათვის იმსახურებს. 

კორპორაციული პროფილი

არამარკი

Aramark

            დევიდ დევიდსონმა და ბილ ფიშმენმა 1950 წელს ოცნების ახდენა განიზრახეს და თვიტმომსახურების აპარატებს კვების მომსახურება დაუმატეს. ორმა ბიზნესმენმა ძალიასხმევა გააერთიანა და ამერიკაში პირველი კომპანია შექმნეს, რომელიც ერთდროულად ეწეოდა კვების აპარატებისა და კვების მომსახურების ბიზნესს. ARA (Automatic Retailers of America) 1959 წელს დაარსდა, ფიშერმენსა და დევიდსონს კი ორივეს აღმოაჩნდათ მენეჯმენტის ცოდნაც, კაპიტალიც და გაფართოების უნარიც და ასე შეიქმნა „ARAMARK“–ი. ფირმა, რომელიც იმთავითვე ხარისხზე იყო ორიენტირებული დღეისათვის ერნაირი წარმატებით მოღვაწეობს კვების, გართობისა და დასვენების მომსახურების სფეროებში. აწარმოებს საკვებს სერიას გამაჯანსაღებელი და დიეტური მიმართულებებით. ამარაგებს საგანმანათლებლო და სამედიცინო დაწესებულებების სასადილოებსა და კაფეტერიებს. აქტიურად მონაწილეობს სასტუმროებისა და მასპინძლობის ინდუსტრიაშიც.